Naziemna Telewizja Cyfrowa (NTC) staje się coraz bardziej atrakcyjna. Trzy multipleksy, niektóre filmy te same co w atrakcyjnych programach dostępnych tylko w telewizji kablowej. Obecnie dostęp do NTC jest bezpłatny (oczywiście obowiązuje abonament radiowo-telewizyjny). Opłaty za telewizję kablową są zależne od pakietu programów i dodatkowych usług.

Z dostępem do NTC w przypadku indywidualnego odbioru może być różnie, dotyczy to szczególnie odbiorców, których budynek jest zasłonięty innymi budynkami, lub odbioru na niskich kondygnacjach. Z reguły udostępnienie dachów budynków dla indywidualnych anten jest prawie niemożliwe. Jak rozwiązać dostępność do NTC dla wszystkich gospodarstw domowych. Rozwiązaniem tego jest AIZ- antenowa instalacja zbiorowa. Kolejne pytanie – czy AIZ jest obowiązkowa dla każdego budynku wielorodzinnego? Obowiązujące przepisy prawne, w tym Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. nr 75 poz. 690 z późn.zm.), rozwiązują ten problem jednoznacznie dla budynków nowo projektowanych i dostęp do NTC posiadają wszyscy odbiorcy. Pozostają budynki wielorodzinne wybudowane wcześniej. Czy w tych budynkach na dzień dzisiejszy powinna być AIZ umożliwiająca odbiór NTC?

Istniejące już w części budynków AIZ dla systemów analogowych wymagają gruntownej przebudowy ze względu na kompatybilność elektromagnetyczną. Inne budynki w ogóle nie mają instalacji teletechnicznych lub tylko anteny indywidualne lub zestawy satelitarne. Takie budynki są błyskawicznie okablowane przez operatorów kablowych – to nowy rynek zbytu dla oferowanych usług. Zarządcy budynków i administratorzy nie przejawiają zbytnich chęci do wybudowania odrębnej sieci AIZ, gdyż to wymaga nakładów finansowych i dalszej konserwacji. Czy zwrócą się nakłady finansowe – to kolejny problem. Telewizja kablowa odsuwa od zarządców i administratorów powyższe kłopoty. Zarządcy i właściciele budynków, w których dotychczas nie było AIZ, powinni dołożyć wszelkich starań, aby takie instalacje powstały. Narzucanie jednego dostawcy usług jest niezgodne z ustawą o ochronie konkurencji i konsumenta. Co mają zrobić mieszkańcy budynków wielorodzinnych, których budżet (renta, emerytura, zasiłki, nie pozwalają na korzystanie z usług telewizji kablowych? Jedyna droga to wywieranie nacisku na zarządy spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, aby zainteresowały się problemami swoich mieszkańców. Ponadto okresowe audyty budynków mieszkalnych polegające na kontroli stanu technicznego i wnioski płynące z tych kontroli mogą przyspieszyć decyzję o budowie sieci AIZ.

Na koniec przedstawiamy oficjalne stanowisko Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwa Transportu.

Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie antenowych instalacji zbiorowych w budynkach mieszkalnych. Stanowisko to zostało opublikowane w Internecie ,Anteny: stanowisko w sprawie AIZ”. Poniżej w wersji oryginalnej cytowane stanowisko: Instalacji AIZ mogą nie posiadać jedynie budynki projektowane, rozbudowywane, przebudowywane i nadbudowane w okresie od 1 kwietnia 1995 r. do 8 lipca 2009 r., gdyż ówczesne przepisy wykonawcze do ustawy Prawo budowlane takiego obowiązku nie przewidywały. Natomiast budynki projektowane, rozbudowywane, przebudowywane i nadbudowywane poza ww. ramami czasowymi, czyli w okresie od 1 kwietnia 1995 r. oraz od 8 lipca 2009 r., powinny posiadać utrzymaną w odpowiednim stanie technicznym AIZ. Przydatne przepisy prawne:

1. Prawo budowlane § 56, § 62, § 192.
2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania bloków mieszkalnych (Dz.U. nr 74 poz. 836 z poźn. zm.) § 11 i 13.
3. Wymagania techniczne i eksploatacyjne dla antenowych instalacji zbiorowych przeznaczonych do reemisji usług radiodyfuzji naziemnej. Tekst opublikowany w Internecie.

Naziemna Telewizja Cyfrowa

Stanowisko Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie antenowych instalacji zbiorowych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych.

W związku z procesem wdrożenia naziemnej telewizji cyfrowej pojawił się szereg wątpliwości w zakresie obowiązków właścicieli i zarządców budynków mieszkalnych wielorodzinnych dotyczących zapewnienia utrzymania antenowych instalacji zbiorowych umożliwiających mieszkańcom odbiór programów telewizyjnych i radiofonicznych rozpowszechnianych drogą rozsiewczą naziemną, zwanych dalej „antenowymi instalacjami zbiorowymi” lub „AIZ”.

Niniejsze stanowisko, przygotowane we współpracy z Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (MTBiGM) oraz Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji (MAC), w których właściwości leżą akty prawne regulujące przedmiotowe kwestie, ma za zadanie przedstawić ramową analizę obowiązku zapewnienia utrzymania antenowych instalacji zbiorowych na gruncie obowiązujących przepisów prawa.

Prawo budowlane

Bezwzględny obowiązek wyposażenia budynków mieszkalnych wielorodzinnych w antenowe instalacje zbiorowe w obecnym stanie prawnym wynika z § 56 i dodanego nowelizacją z 6 listopada 2012 r. § 192e rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 690 z późn. zm.). Zmiany weszły w życie w dniu 23 lutego 2013 r.

W art. 30 ust. 6 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675 z późn. zm.) wskazano, że w celu zapewnienia świadczenia użytkownikom usług telefonicznych, usług transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu oraz usług rozprowadzania cyfrowych programów radiowych i telewizyjnych w wysokiej rozdzielczości przez różnych dostawców usług, budynek powinien być wyposażony, zgodnie z przepisami w sprawie warunków techniczno-budowlanych wydanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118, z późn. zm. 5), w instalację telekomunikacyjną umożliwiającą przyłączenie do publicznych sieci telekomunikacyjnych wykorzystywanych do świadczenia tych usług, przy zachowaniu zasady neutralności technologicznej.

W celu implementacji powyższego przepisu w ówczesnym Ministerstwie Infrastruktury podjęte zostały prace legislacyjne nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w zakresie wymagań dla instalacji telekomunikacyjnych, m.in. w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych.

Prace te zostały zakończone wraz z podpisaniem przez Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w dniu 6 listopada 2012 r. nowelizacji zakładającej m.in. bezwzględny obowiązek wyposażenia budynków mieszkalnych wielorodzinnych w AIZ służącą do odbioru cyfrowych programów telewizyjnych i radiofonicznych rozpowszechnianych w sposób rozsiewczy naziemny.

Obowiązek taki istniał także wcześniej na gruncie przepisów rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz.U. nr 17, poz. 62) w budynkach o 12 i więcej mieszkaniach, który obowiązywał do dnia 1 kwietnia 1995 r. (§ 107).

Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 1999 r. nr 15, poz. 140, z późn. zm.), które obowiązywało do dnia 16 grudnia 2002 r. (§ 56 i § 192), w § 56 stanowiło, że budynek wielorodzinny, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej powinien być przystosowany do wyposażenia w instalacje telekomunikacyjne oraz instalacje zbiorczych anten radiowo-telewizyjnych, odpowiadające przepisom szczególnym i Polskim Normom, a stosownie do przeznaczenia budynku – również w instalację sygnalizacji dzwonkowej lub domofonowej.

Przepis ten wymagał przystosowania tych budynków do wyposażenia w instalacje telekomunikacyjne i zbiorcze anteny radiowo-telewizyjne, nie wymagając jednak wyposażenia w te instalacje, bowiem o tym decydował inwestor.

Powyższe postanowienia dotyczące AIZ obowiązywały również pod rządami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, do czasu zmiany dokonanej rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które weszło w życie w dniu 8 lipca 2009 r.

Wówczas zmieniony został § 56 i otrzyma! brzmienie: Budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego i budynek użyteczności publicznej powinien być wyposażony w instalację telekomunikacyjną, a w miarę potrzeby również w inne instalacje, takie jak: telewizji przemysłowej, sygnalizacji dzwonkowej lub domofonowej, w sposób umożliwiający zapewnienie ochrony instalacji przed dostępem osób nieuprawnionych (przepis obowiązuje nadal). Natomiast zmieniony § 192 w ust. 1 regulował wymagania dla instalacji telekomunikacyjnej i dla systemu radiowego doprowadzanego do gniazda abonenckiego (§ 192 ust. 1. Instalację telekomunikacyjną budynku, o której mowa w § 56 stanowią elementy infrastruktury telekomunikacyjnej, w szczególności kable i przewody wraz z osprzętem instalacyjnym i urządzeniami telekomunikacyjnymi, począwszy od punktu połączenia z publiczną siecią telekomunikacyjną (przełącznica kablowa) lub od urządzenia systemu radiowego (rozumianego jako AIZ) do gniazda abonenckiego).

Należy jednocześnie wyraźnie pokreślić, iż ww. przepisy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, były podstawą do projektowania i budowy, a także przebudowy, rozbudowy czy nadbudowy budynków mieszkalnych, co oznacza, iż w antenowe instalacje zbiorowe powinny były być wyposażane wszystkie nowe budynki mieszkalne wielorodzinne, a także istniejące już budynki przebudowywane, rozbudowywane czy nadbudowywane.

W zakresie użytkowania i utrzymania budynku należy wskazać, iż ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623 z późn. zm.), zwana dalej ustawą Prawo budowlane nakłada na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego obowiązek użytkowania go w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywania w należytym stanie technicznym i estetycznym, m.in. nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie zapewnienia warunków użytkowych zgodnych z przeznaczeniem budynku, a od dnia 17 lipca 2010 r. [ 1 ] również w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz.U. nr 74, poz. 836 z późn. zm.), które stosuje się do budynków mieszkalnych wraz ze związanymi z nimi instalacjami i urządzeniami technicznymi. Zgodnie z § 11 ust. 1 ww. rozporządzenia, urządzenia przeznaczone do wspólnego użytkowania mieszkańców powinny być utrzymywane w stanie technicznym, higieniczno-sanitarnym i estetycznym zapewniającym właściwe spełnianie założonych funkcji przez cały okres użytkowania budynku, natomiast § 13 ust. I tego rozporządzenia, stanowi, że warunki i sposób użytkowania urządzeń technicznych i instalacji oraz wyroby użyte do ich napraw i konserwacji nic mogą powodować pogorszenia właściwości użytkowych czynnika dostarczanego za pomocą tych urządzeń i instalacji.

W celu zapewnienia właściwego i zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa sposobu użytkowania budynku na podstawie art. 62 ustawy – Prawo budowlane przeprowadzane są kontrole, m.in. jako kontrole okresowe przeprowadzane co najmniej raz na 5 lat polegające na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego.

Dostrzegając problem dostosowania istniejących AIZ do wymogów odbioru naziemnej telewizji cyfrowej w kwietniu 2010 r. Międzyresortowy Zespól ds. Telewizji i Radiofonii Cyfrowej wydał dokument pt. „Wymagania techniczne i eksploatacyjne dla antenowych instalacji zbiorowych przeznaczonych do reemisji usług radiodyfuzji naziemnej” [2]. Celem tego dokumentu było ułatwienie przeprowadzenia operacji przystosowania AIZ do reemisji programów radiofonicznych i telewizyjnych rozpowszechnianych bezprzewodowo (analogowych i cyfrowych) drogą naziemną, przez podanie minimalnego zestawu wymagań technicznych i eksploatacyjnych niezbędnych do jej prawidłowego funkcjonowania. Dokument może być również pomocny dla zarządców budynków wielorodzinnych podczas formułowania zamówienia i odbioru technicznego wykonanych robót instalacyjnych.

Ponieważ AIZ funkcjonują najczęściej w budynkach wielorodzinnych zarządzanych przez samorządy lokalne, wspólnoty mieszkaniowe lub niewielkie spółdzielnie dysponujące niewielkimi zasobami finansowymi, które będzie można przeznaczyć na modernizację instalacji, dokument wskazuje na rozwiązania umożliwiające minimalizację kosztów adaptacji i utrzymania instalacji.

Podsumowując, należy wskazać, iż w ocenie MTBiGM i MAC, instalacji AIZ mogą nie posiadać jedynie budynki projektowane, rozbudowywane, przebudowywane i nadbudowywane w okresie od I kwietnia 1995 r. do 8 lipca 2009 r., gdyż ówczesne przepisy wykonawcze do ustawy Prawo budowlane takiego obowiązku nie przewidywały. Natomiast budynki projektowane, rozbudowywane przebudowywane i nadbudowywane poza ww. ramami czasowymi, czyli w okresie do 1 kwietnia 1995 r. oraz od 8 lipca 2009 r., powinny posiadać utrzymywaną w odpowiednim stanie technicznym AIZ.

Prawa członków spółdzielni

Istotą działania spółdzielni mieszkaniowych jest ich samorządny charakter. Członkowie spółdzielni sami decydują i kierują sprawami mieszczącymi się we wspólnym interesie, według samodzielnie ustalonych zasad statutowych i za pośrednictwem tak określonych i wybranych przez siebie kolegialnych organów spółdzielni. Zasadniczym sposobem rozstrzygania spraw między członkiem a spółdzielnią pozostaje podejmowanie odpowiednich uchwal przez organy spółdzielni, a regułą jest odwoływanie się od nich w drodze postępowania wewnątrzspółdzielczego – art. 32 i nast. ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. nr 188, poz. 1848 z późn. zm.).

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 marca 2004 r., sygn. akt K 32/03, w przypadku, gdy postępowanie wewnątrzspółdzielcze nie dotyczy kwestii ściśle związanych z członkostwem w spółdzielni, powinno ono mieć charakter fakultatywny, a zatem takie spory mogą być rozstrzygane bezpośrednio w trybie postępowania przed sądami powszechnymi. Oznacza to, że członek spółdzielni niezadowolony z rozstrzygnięć organów spółdzielni może dochodzić swoich praw również na drodze sądowej, ponieważ organy spółdzielni wszelkie decyzje podejmują samodzielnie pod kontrolą sądów powszechnych.

Natomiast każdy właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni może zaskarżyć do sądu uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni w takim zakresie, w jakim dotyczy ona jego prawa odrębnej własności lokalu – art. 24 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 30 czerwca 2011 r. o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej

(Dz.U. nr 153, poz. 903 z późn. zm.)

W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 30 czerwca 2011 r. o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej (Dz.U. nr 153, poz. 903 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej”, która znowelizowała m.in. art. 43 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (tekst jednolity Dz.U. z 2011 r., nr 43, poz. 226 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o radiofonii i telewizji”, zgodnie z którym, programy określone w art. 43. ust. 1 ustawy – TVP I, TVP 2, regionalny program telewizyjny rozpowszechniany przez Telewizję Polską S.A., POLSAT, TVN, TV4 oraz TV PULS – powinny być dostępne w każdym pakiecie oferowanym przez operatora rozprowadzającego program.

Zgodnie z art. 43a. ust. 3 pkt 1 ustawy o radiofonii i telewizji, operator rozprowadzający program jest obowiązany rozprowadzać i oferować program, który został mu nieodpłatnie udostępniony. Oferowane przez operatorów powinny być wszystkie programy wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej, a ich nadawcy zgodnie z art. 43a ust. 1 ustawy zobowiązani są te programy operatorom udostępnić.

Nieobecność programów objętych transmisją obowiązkową w którymś z oferowanych pakietów będzie oznaczać brak realizacji przez operatora obowiązku wynikającego z art. 43a. ust. 3 pkt 1 ustawy, czyli obowiązku oferowania abonentom nieodpłatnie udostępnianych programów, co skutkować będzie odpowiedzialnością operatora na podstawie art. 53b ustawy o radiofonii i telewizji.

Departament Telekomunikacji, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
Departament Mieszkalnictwa, Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Departament Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

autor: Janusz Osowski