Pięć kabli do każdego mieszkania to strata czy zysk?

Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2012 r. poz. 1289), nakłada na inwestorów, deweloperów, aby w budynkach wielorodzinnych, które po 22 lutego 2013 r. uzyskały pozwolenie na budowę, wykonać instalacje teletechniczne zgodnie z określonymi wymaganiami.

Zachowanie zasady równego dostępu operatorów (przedsiębiorców) telekomunikacyjnych do okablowania budynku i punktu styku z operatorem oraz wymagania techniczne rozporządzenia najbardziej optymalnie sprawdzają się wtedy, gdy punkt styku „obsługuje” zwykle od jednej do trzech klatek schodowych. Ograniczeniem odległości TSM od PS jest wymóg uzyskania maksymalnej straty sygnału na kablach koncentrycznych 12 dB dla częstotliwości 860 MHz. Przy zastosowaniu kabli RG-6 odległość ta wynosi zazwyczaj ok. 60–65 m, co pozwala na poprawne świadczenie usług przez operatorów kablowych, jak również na przesłanie sygnałów z instalacji zbiorowej TV-2sat. do lokalu.

Aby spełnić minimalne wymagania, projektant teletechniki musi przewidzieć położenie w budynku odpowiedniej ilości kabli między TSM a PS oraz zaprojektować instalację zbiorową TV-2sat., jak również przyłącze teletechniczne między budynkiem a granicą działki, zakończone studzienką, lub nawiązać się do studni operatora telekomunikacyjnego.

Aby spełnić wymogi rozporządzenia, wystarczy ułożyć pięć przewodów między TSM a PS. Ułożenie tych przewodów w tej relacji pozwala m.in. na to, że wszystkie urządzenia TV-2sat., takie jak multiswitche, wzmacniacze czy centrale domofonowe oraz rozdzielacze wideo, są umieszczane w podklatkowym punkcie styku. Taki sposób wykonania instalacji TV-2sat. został dość szczegółowo opisany w „IB” nr 7-8/2015. Wbrew pozorom i jak wynika z naszych doświadczeń, ułożenie wszystkich pięciu przewodów między lokalem (TSM) a punktem styku nawet w budynkach 13-piętrowych jest tańsze niż budowanie instalacji multiswitchowej TV-2sat. i wideodomofonowej z umieszczeniem urządzeń w szachtach teletechnicznych. Budowanie dziewięciokablowej instalacji magistralnej w pionie i umieszczenie multiswitchy i wzmacniaczy w szachtach nie jest optymalne cenowo i bardzo podraża koszty konserwacji instalacji TV-sat. w przyszłości.

Wykonanie instalacji teletechnicznej zgodnie z rozporządzeniem budynkowym z 2012 r. daje deweloperowi kilka korzyści:

1. Znacznie podnosi standard mieszkania, które zdecydowanie lepiej się sprzedaje.

2. Jeżeli wykonany zostanie poprawnie projekt instalacji teletechnicznych, w którym sprowadzimy z każdego lokalu pięć przewodów z TSM do PS, to na każdym piętrze w szachcie mamy jedynie kilka peszli z lokali (dwa – trzy peszle o średnicach 22–28 mm) z każdego mieszkania do szachtu. Dzięki temu przestrzeń w szachcie może być mała, a szacht znacznie mniejszy niż w innych przypadkach, gdy projektant założy instalację multiswitchy czy rozdzielaczy wideodomofonowych w wydzielonych przestrzeniach szachtu. Doprowadzenie pięciu przewodów z mieszkania szachtami do poziomu 0 lub –1 znacznie obniża powierzchnię potrzebną na przeprowadzenie okablowania między piętrami. Zaoszczędzamy minimum 0,5 m2 na każdym piętrze. Mieszkanie przy szachcie może być większe o ok. 0,5 m2.

3. Kolejna sprawa to metalowe zabudowy szachtów teletechnicznych. Aby sprowadzić same przewody do poziomu 0 lub –1 do PS, wystarczy wykonać jedynie rewizję przy podłodze o wymiarach ok. 300 x 300 mm zamiast zabudowy od podłogi do sufitu z dużą ilością drzwiczek do umieszczania urządzeń domofonowych czy TV-sat. Daje to oszczędność ok. 200–300 zł na piętro/klatkę.

4. Wbrew pozorom sprowadzenie pięciu przewodów z lokalu z całej klatki schodowej do poziomu 0 lub –1 do PS nie zajmuje aż tak dużo miejsca w szachcie, jak nam się wydaje. Pięć przewodów z lokalu 2 x RG-6, 2 x LAN, 1 światłowód 2J to średnica ok. 14–15 mm. Przykładem gotowego przewodu składającego się z wymienionych przewodów jest multikabel (fot. 2). Cena takiego przewodu nie odbiega znacznie od osobnego zakupu pięciu przewodów, jednak największą zaletą jest to, że kładziemy tylko jeden raz (niższy koszt robocizny). Dzięki temu, że szachty są mniejsze (tańsze), jest również mniejszy koszt wykonania przegród pożarowych na granicach stref, np. między poziomem –1 a 0 lub między piętrami.

5. Mieszkaniec nie musi instalować własnej anteny naziemnej czy satelitarnej na elewacji lub balkonie, ale może korzystać z sygnałów bezpośrednio z gniazda TV-sat. zainstalowanego w mieszkaniu z multiswitchowej instalacji zbiorowej budynku. Dzięki temu:
– nie wpływa negatywnie na estetykę budynku;
– nie musi wiercić otworów w elewacji czy stolarce okiennej do przeprowadzenia przewodu między dekoderem, telewizorem a anteną, co może skutkować zerwaniem gwarancji przez wykonawcę elewacji czy stolarki okiennej;
– po przewodzie nie wcieka woda deszczowa za ocieplenie budynku lub pod podłogę w mieszkaniu, co się zdarza i może skutkować np. pojawieniem się zagrzybienia;
– nie jest uszkadzane pokrycie antykorozyjne części metalowych balustrady w przypadku mocowania uchwytu anteny satelitarnej czy naziemnej do barierki balkonu.

W 2012 r. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji wykonywało ocenę skutków wprowadzenia w życie zapisów rozporządzenia. Jednym z elementów badania MAC był koszt wykonania takiej instalacji, który wyniósł wtedy ok. 1800 zł za lokal. Obecnie koszt wykonania pełnej instalacji teletechnicznej zgodnie z rozporządzeniem jest mniejszy o ok. 25–30%, niż wyliczyło ministerstwo. Okablowanie domofonowe, koncentryczne, telefoniczne było wykonywane już wcześniej. Obecnie kabel telefoniczny został zastąpiony skrętką minimum Ve, która może służyć zarówno do podłączenia telefonu analogowego, telefonu cyfrowego IP, jak i Internetu, a koszt skrętki nie różni się znacznie od kabla 2 x 2 x 0,5 mm2.

Zdaniem wielu specjalistów przy poprawnie wykonanym projekcie teletechnicznym oraz uwzględnieniu wszystkich możliwości nowoczesnego projektowania można nie tylko mieć wykonaną instalację teletechniczną, ale jej koszt w znacznym stopniu może być skompensowany przez umiejętne zaprojektowanie innych elementów budynku.

Przykładem ograniczenia kosztów, w przypadku gdy w budynku nie ma wydzielonych pomieszczeń na umieszczenie punktu styku z operatorem telekomunikacyjnym, jest skrzynka multimedialna – systemowy punkt styku (SPS), fot. 4. Szafki przełącznic teletechnicznych (SPS) można zamocować na ścianie w przestrzeni garażowej budynku lub w pomieszczeniu teletechnicznym (jeżeli takie zostało przewidziane). Z dużym powodzeniem zastępuje on szafy RACK ze względu na swoją małą głębokość (maks. 200–250 mm) oraz umieszczenie w SPS od 8U do 10U paneli 19” (U – znormalizowana wysokość panelu montażowego).

W systemowym punkcie styku panele 19” są instalowane w pionie. Wzór użytkowy tego rozwiązania został zastrzeżony jako nowatorskie rozwiązanie techniczne. Natomiast szafa RACK powinna być wykonywana w wersji dzielonej, jedna część na urządzenia TV-sat., tak aby chronić osprzęt przed ingerencją osób postronnych, a druga część dla zakończeń okablowania LAN, RG, FTTH dla operatorów kablowych. Zdarza się, że zainstalowane switche instalacji TV-sat. potrafiły ginąć z szaf RACK. Szafki SPS są lepiej zabezpieczone przed dewastacją i pozwalają na większą ochronę urządzeń TV-sat. w nich zainstalowanych.

Polska ma unikalną w skali Unii Europejskiej szansę na utrzymanie prawdziwej konkurencji między operatorami (przedsiębiorcami) telekomunikacyjnymi, co w znaczący sposób przyspiesza faktyczny postęp techniczny w dziedzinie telekomunikacji. Różnorodność usług świadczonych przez wielu dostawców w różnych technologiach w znaczący sposób wpływa na utrzymanie wysokiej jakości ofert.